ટ્રેન્ડિંગનેશનલસાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી

ભારતીય હવામાન વિભાગની સ્થાપનાના 150 વર્ષ પૂર્ણ, PM મોદી કરાવશે મિશન મૌસમનો પ્રારંભ

નવી દિલ્હી, 14 જાન્યુઆરી : બ્રિટિશ યુગ દરમિયાન 1875માં સ્થપાયેલ ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) 15 જાન્યુઆરીએ તેની સ્થાપનાના 150 વર્ષ પૂર્ણ કરવા જઈ રહ્યું છે. સાધારણ શરૂઆતથી લઈને અત્યાધુનિક ટેક્નોલોજી સુધી IMD એ 150 વર્ષમાં ઘણો લાંબો રસ્તો કાઢ્યો છે.

1864માં કલકત્તા (હવે કોલકાતા)માં આવેલા વિનાશક ચક્રવાત અને 1866 અને 1871માં સતત ચોમાસાની આગાહી કરવામાં નિષ્ફળતા બાદ તેની રચના થઈ હતી. પરંતુ, આજે તે વિશ્વની શ્રેષ્ઠ હવામાન એજન્સી તરીકે ગણવામાં આવે છે.

વિશ્વની શ્રેષ્ઠ હવામાન એજન્સીઓ સાથે સ્પર્ધા કરવા માટે 1875 માં થોડા વરસાદ માપક સાથે શરૂ કરીને, IMD એક સરળ સેટઅપથી હવામાનશાસ્ત્રના અદ્યતન કેન્દ્ર અને આગાહીમાં વૈશ્વિક અગ્રણી બની ગયું છે.

PM મોદી સ્થાપના દિવસની ઉજવણીમાં ભાગ લેશે

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આજે મંગળવાર 14 જાન્યુઆરી ભારત મંડપમ ખાતે IMDના 150મા સ્થાપના દિવસ નિમિત્તે આયોજિત ઉજવણીમાં ભાગ લેશે. તેઓ દેશને ‘હવામાન તૈયાર અને આબોહવા સ્માર્ટ’ રાષ્ટ્ર બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ‘મિશન મૌસમ’ની શરૂઆત કરશે.

તે હવામાન શાસ્ત્રીય સ્થિતિસ્થાપકતા અને આબોહવા પરિવર્તન અનુકૂલન માટે IMD વિઝન-2047 દસ્તાવેજ પણ બહાર પાડશે. આમાં હવામાનની આગાહી, હવામાન વ્યવસ્થાપન અને આબોહવા પરિવર્તન શમન યોજનાઓનો સમાવેશ થાય છે. ઘટનાની યાદમાં ખાસ સ્મારક સિક્કા અને રૂ.150ની ટપાલ ટિકિટ પણ જારી કરવામાં આવશે.

હવામાનની આગાહીમાં નિપુણતા

  • એચએફ બ્લેન્ડફોર્ડ તત્કાલીન ભારત સરકારના પ્રથમ હવામાનશાસ્ત્રીય રિપોર્ટર હતા.
  • તેમણે 77 રેઈન ગેજના ડેટાનો ઉપયોગ કરીને પ્રથમ વરસાદનો નકશો તૈયાર કર્યો.
  • IMD પાસે 39 ડોપ્લર વેધર રડાર છે, ઇનસેટ સેટેલાઇટ ક્લાઉડ અપડેટ્સ પ્રદાન કરે છે
  • IMD 806 ઓટોમેટેડ વેધર સ્ટેશન, 200 Agro-AWS અને 5,896 વરસાદી મોનિટરિંગ સ્ટેશનનું મજબૂત નેટવર્ક પણ ચલાવે છે
  • મુખ્ય પ્રગતિમાં ઝડપી ગંભીર હવામાન આકારણી, 6-મિનિટ ચક્રવાત સ્કેન, અદ્યતન સેટેલાઇટ સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે
  • અદ્યતન આંકડાકીય હવામાન આગાહી મોડેલો સાથે થોડા કલાકોથી લઈને સમગ્ર સીઝન સુધીની આગાહીઓ.

પાકિસ્તાનને પણ આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યું છે

પીએમ મોદી આજે ‘મિશન મૌસમ’ની શરૂઆત કરશે અને IMD વિઝન-2047ના દસ્તાવેજનું વિમોચન કરશે. આ કાર્યક્રમને ‘અવિભાજિત ભારત’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ એવા દેશોને આમંત્રિત કર્યા છે જે 150 વર્ષ પહેલાં ભારતની સ્થાપના થઈ ત્યારે તેનો ભાગ હતા.

પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન, મ્યાનમાર, ભૂટાન, નેપાળ, શ્રીલંકા અને માલદીવ ઉપરાંત મધ્ય પૂર્વ અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના દેશો પણ સામેલ છે. બાંગ્લાદેશ IMDના 150મા સ્થાપના દિવસની ઉજવણીમાં ભાગ લેશે નહીં. ત્યાંના અધિકારીઓએ સરકારી ખર્ચે બિન-જરૂરી વિદેશ પ્રવાસો પર પ્રતિબંધને ટાંકીને આ નિર્ણય લીધો છે. ત્યારે પાકિસ્તાને આ કાર્યક્રમમાં તેની ભાગીદારીની પુષ્ટિ કરી છે.

Back to top button